Łoś Wieńczysław Romuald (1868–1905), przyrodnik, literat, aktor. Ur. 6 IV w Stoczkach (pow. Opoczno), był synem Wincentego, urzędnika zarządu lasów, i Pauliny z Roszkowskich. W l. ok. 1879–87 uczęszczał do gimnazjum w Piotrkowie Trybunalskim, a następnie w okresie ok. 1887–9 na wydział przyrodniczy uniwersytetu w Pizie, lecz prawdopodobnie studiów nie ukończył. Owocem przyrodniczych zainteresowań były dwa przystępnie napisane podręczniki: Zbieranie roślin i urządzenie zielnika (Pisa 1888) oraz Przewodnik dla urządzających zbiory botaniczne i entomologiczne (W. 1890). Równoczesne próby poetyckie Ł-ia (zbiorek wierszy Łzy i uśmiechy, Pisa 1890) krytyka skwitowała kpiną. Po powrocie do kraju (ok. 1890) Ł. zamieszkał w Warszawie, ukończył tamże szkołę dramatyczną i poświęcił się głównie deklamacji. Ogłosił podręczniki z tej dziedziny (Główne zasady deklamacji, W. 1904, Wybór deklamacji ze wskazówkami, jak należy deklamować, Z. 1, W. 1904) i udzielał lekcji.
Znajomość języka włoskiego zużytkował Ł. w pracy przekładowej. Od r. 1889 ogłaszał w prasie („Kurier Krakowski”, „Tydzień”, „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne” i in.) oraz oddzielnie tłumaczenia ze współczesnej literatury włoskiej, głównie beletrystyki (E. de Amicis, M. Serao, G. Verga i in.) i dramatu (M. Praga i in.). W działalności przekładowej przejawiał Ł. szersze ambicje, o czym świadczył dobrze przyjęty przez krytykę tom Spod włoskiego nieba (W. 1897), w którym znalazły się tłumaczenia kilkunastu nowel tak dobranych spośród dorobku różnych autorów, aby – poza doznaniami estetycznymi – «dawały dokładny obraz życia mieszkańców odrodzonych Włoch»; tom ten poprzedził tłumacz informacyjnym szkicem o współczesnej beletrystyce Italii. Ł. udzielał również lekcji języka włoskiego. Przygotowane przez Ł-ia do druku: tom Ze wspomnień włoskich, obrazki i nowele oraz rzecz O prawidłowej intonacji pozostały w rękopisie. Również nie doszedł do skutku powstały jeszcze za pobytu we Włoszech i nawiązujący do wzoru tamtejszej „Biblioteca del Popolo” zamiar wydawania taniej „Biblioteki Popularnej” poświęconej upowszechnianiu osiągnięć współczesnej wiedzy. Ł. zmarł 1 I 1905 w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Św. Wincentego na Bródnie. Był żonaty.
Estreicher; Preisner W., Stosunki literackie polsko-włoskie w latach 1800–1939 w świetle biografii, Tor. 1949; Straus S., Bibliografia źródeł do historii teatru w Polsce. Druki zwarte i ulotne, Wr. 1957; W. Enc. Ilustr.; W. Ilustr. Enc. Gutenberga; Roczn. Nauk.-Liter.-Artyst. (Okręta), W. 1905; – -iks-, „Tyg. Ilustr.” 1890 nr 51 s. 407 (recenzja tomiku Łzy i uśmiechy); V., „Przegl. Tyg.” 1896 nr 50 (recenzja tomu Spod włoskiego nieba); – „Tydzień” 1889 nr 10 (rubryka: Wiadomości bieżące); Nekrologi z r. 1905: „Kur. Warsz.” nr 3, „Tydzień” nr 2; – IBL PAN: Kartoteka bibliografii zawartości literackiej czasopism polskich; Księgi metrykalne parafii Błogie w pow. Opoczno.
Ligia Hayto i Rościsław Skręt